Jong Metropole: een dirigent is een soort voetbalcoach - interview

Jules Buckley, chef-dirigent Metropole Orkest

07-02-2020
De Engelse Jules Buckley is de chef-dirigent van het Metropole Orkest. Hij won een Grammy met powerjazzformatie Snarky Puppy én dit jaar staat hij voor de tweede keer voor Jong Metropole. Als hij vrij is speelt hij het liefst een potje voetbal. Hij vergelijkt zijn werk met dat van een voetbalcoach.

Volg Jong Metropole: 
< TERUG   VERDER>
NAAR ALLE BERICHTEN >


Je moet weten wanneer je een stap terug moet doen

Jong Metropole bestaat uit 52 NJO en NJJO musici. Veel twintigers. Van wie heb jij het meest geleerd toen je hun leeftijd had?
“De leraren waar ik het meest van heb geleerd hielden het vooral simpel en to the point. ‘Say less and show more’. Gewoon spelen en daarna nog een keer, maar dan anders. Zo probeer ik het ook te doen.”

Wat had je graag geweten in die tijd?
“Bij grote formaties als het Metropole of Jong Metropole draait het allemaal om ritme en dynamiek. Daar had ik, toen ik jonger was, graag meer over willen leren.”

Is het anders om voor Jong Metropole te staan dan voor de musici van het Metropole Orkest?
“Uiteraard is het antwoord daarop ‘yes’. De musici van JM zijn stuk voor stuk geweldige musici, maar hebben nog niet de jarenlange ervaring met deadlines en de stress van live concerten. Daardoor en omdat ze voor het eerst samen spelen is het een groot avontuur. Ik heb ook summer schools en masterclasses gedaan en daar heb ik ontzettend veel van geleerd. Eén van mijn docenten was componist van de Simpsons. Hij moest iedere dag onder hoge druk presteren. Dan leer je wel prioriteiten stellen en je intuïtie volgen. Daar profiteer ik nog iedere dag van en die inzichten wil ik weer doorgeven aan deze musici.”

Bij Jong Metropole spelen sommige jazzmusici en klassieke musici voor het eerst samen. Jazz en klassiek, zijn dat twee aparte werelden?
“Haha, is dat zo? Tuurlijk iedereen heeft een andere achtergrond, jeugd, opleiding. Al die dingen vormen je. Maar ik wil liever niet generaliseren, dan blijven die stereotypen juist in stand. Deze generatie is opgegroeid in een geweldige tijd waarin alle muziek beschikbaar is dankzij het internet. De grenzen tussen muziekstijlen zijn al lang aan het vervagen.”

Zonder ambitie ga je op de bank chips eten

Wat leer jij van de jonge generatie? 
“Het brein van een twintiger is als een spons. Ze nemen alles in zich op en denken altijd nét even anders dan wij. Jong Metropole heeft democratische elementen die je in geen enkel ander orkest vindt. In andere orkesten wordt misschien eerder besloten: we gaan het zo of zo doen. Daarmee druk je kwaliteiten van musici de kop in. Wij bespreken altijd de verschillende ideeën en invalshoeken.”

Wat is belangrijker voor succes: talent of hard werken? 
“Die twee kunnen niet zonder elkaar. Zonder ambitie ga je op de bank chips eten. Ben je enorm gedreven maar snap je F Majeur niet, dan wordt het ook lastig.”

Iedere dirigent drukt z’n stempel op het orkest, wat is jouw invloed? 
“Daar kan ik geen antwoord op geven. Dat kun je beter aan de musici zelf vragen. Wat ze ook zeggen, ik ben waarschijnlijk beledigd haha. Het enige wat ik weet is dat ik er alles uit wil halen wat er in zit. Het moet ‘in the pocket’ zijn. Klinkt het goed, dan is het goed. Klinkt het nog niet helemaal goed, dan laat ik ze zelf ontdekken waar dat in zit. Tot het moment dat ik achterover kan leunen en kan genieten van de muziek.”

Ja, kan dat? 
“Als we repeteren heb ik nog een zekere invloed, maar als we op dat podium staan moet je er gewoon op vertrouwen dat het goed komt. Vertrouwen is alles. Geef talenten de vrijheid om te groeien. Weet wanneer je zelf een stap terug moet doen. En wanneer je wél dichtbij moet staan. Want de groep is te groot om alles zelf uit te vinden.”

Ik heb alle fouten gemaakt die je maar kan bedenken

Heb je dat ook moeten leren? 
“Oh zeker, ik heb alle fouten gemaakt die je maar kan bedenken. Ik kan het niemand aanraden. Als je dan voor zo’n groep staat zak je door de grond, maar achteraf waren dat de momenten waar ik het allermeeste van heb geleerd. Als je niet voorbereid bent, geen gameplan hebt, dan voelt het orkest dat. Ze voelen alles. Ook als je moe bent, of chagrijnig, of onvoorbereid. Het werk van een dirigent draait allemaal om psychologie. Vergelijk het met een voetbalcoach.”

Als je niet werkt speel je het liefst voetbal, leer je veel van jouw coach als het om groepen gaat? 
“Ha m’n vrienden hebben me al een tijdje niet meer gezien. De laatste tijd ben ik vooral druk met componeren. Maar ik durf wel te zeggen op het niveau waarop wij voetballen, kun je daar niet echt iets over zeggen haha.”

Herken je talent in een orkest direct? 
“Je hebt zo veel verschillende soorten talent, dat zou ik niet kunnen zeggen. De één is waanzinnig in een ensemble, maar bakt er solo niks van of andersom.”

Je speelde ooit trompet, waarom ben je gestopt en overgestapt op compositie… 
“Mijn embouchure (de techniek hoe je je gezichtspieren gebruikt) klopte niet, waardoor ik weer helemaal opnieuw moest leren spelen. Alsof je altijd met je rechterarm tennist en je nu met je linkerarm moet spelen. Ik heb altijd gecomponeerd en toen ik geen trompet kon spelen kreeg ik daar meer tijd voor. Op de academie kon ik mijn stukken laten uitvoeren door al die geweldige musici. Dat was geweldig. Ik heb er geen moment spijt van gehad.”