Volg BlogSpot: 
< VORIG BLOG   VOLGEND BLOG >
Naar de index van alle blogs >

Hier vind je blog 'Kunst in Beweging' #1 >

Ik zie iets wat niet kan?!

In dit tweede deel van mijn blog over kunst in beweging wil ik vooral de aandacht vestigen op een aantal jonge kunstenaars waarbij beweging een rol speelt in hun werk.
Soms heel subtiel, meestal niet als doel op zich. In deel 1 van mijn blog veel aandacht voor mechanische technieken. De laatste jaren worden steeds meer computers en andere technologiën gebruikt in installaties om deze te laten bewegen.

StudioDrift: Drifter CodedNatureexhibition StedelijkMuseum 2018/RonaldSmits

Stel je voor je loopt in een museum, dwaalt door de zalen en ineens loop je een zaal in waar een gigantisch betonnen blok zweeft van zo’n vier bij twee meter. Nergens zijn ‘onzichtbare’ nylon draden te zien. Het zweeft echt! Maar wacht eens even het zweeft niet alleen, het beweegt ook nog door de ruimte, langzaam schuift het ‘betonnen’ blok door de enorme museumzaal.

In 2018 liep ik door het Stedelijk Museum in Amsterdam en stuitte ik op dit fascinerende kunstwerk ‘Drifter’ (2017) van Studio Drift. Het museum toont een overzichtstentoonstelling van Studio Drift in acht museumzalen. Studio Drift werd in 2007 opgericht door Lonneke Gordijn en Ralph Nauta.
Hun fascinatie voor natuur, sciencefiction en technologie komt samen in hun site-specifieke installaties en interactieve sculpturen. Zij werken samen met universiteiten en wetenschappers. Hun kunst wordt omschreven als tech-art in combinatie met performance en bio-design. De veranderende relatie tussen mens, natuur en technologie speelt vaak een belangrijke rol in het oeuvre van Studio Drift. 

Iets wat volgens de wetten van de natuurkunde niet kan voltrekt zich voor je eigen ogen

 ‘Drifter’ speelt met je waarneming. Iets wat volgens de wetten van de natuurkunde niet kan voltrekt zich voor je eigen ogen. Bij mij riep het een gevoel op van 'willen weten hoe het werkt', maar tegelijkertijd wil je het eigenlijk ook niet weten omdat dat de magie verbreekt.

Ook het werk shylight (2012) is erg intrigerend. Aan het plafond hangt een installatie van lampen met zwierige kappen die doen denken aan bloemkelken. De kap valt open als deze een stukje naar beneden beweegt en wind vangt. De lampen hangen aan een mechanische constructie die wordt aangestuurd door software. Studio Drift heeft de installatie in een wonderschone choreografie geprogrammeerd. Soms openen de ‘kelken’ snel en soms juist langzaam. Alles wordt in hun studio ontwikkeld. Ook met dit werk wordt voor elke locatie een nieuwe formatie en choreografie bedacht. In Nederland is een permanente installatie onder meer te zien in het Rijksmuseum, Amsterdam.

Op de website van Studiodrift kun je met een film in vogelvlucht door de museumzalen van de tentoonstelling dwalen >

Onderdompelen in grote installaties

In 2013 maakte ik voor het eerst kennis met het werk van Zoro Feigl (1983). Hij was genomineerd voor de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs.
Het werk Poppy maakte veel indruk. Het lijkt een reuze grote klaproos die aan het plafond hangt. Opeens komt het werk in beweging en fladdert het rode zeil omhoog. Het danst in golven boven je hoofd. Het heeft niet iets lieflijks wat je misschien verwacht bij een klaproos. Het maakt kabaal en is een klein beetje angstaanjagend.

De werken van Feigl lijken net als die van Tinguely wel te leven. Hij is geïnteresseerd in natuurwetten als zwaartekracht en waarom dingen op een bepaalde manier bewegen. Zijn vaak grote installaties bestaan uit industriële materialen. Van tuinslangen, tot stalen kabels. Kettingen en touwen, rubberbanden en vloeistoffen. Door aandrijving bewegen de installaties op onverwachte wijze. Elk materiaal gedraagt zich anders en als je dat kunt doorgronden kun je het ook dirigeren. Ook bij Feigl zie je net als bij Studio Drift dingen die niet lijken te kunnen. Dikke vloeistof die omhoog druipt of balletjes die omhoog rollen in plaats van naar beneden.

Rupsje nooit genoeg (van)

In 2017 maakte ik persoonlijk kennis met hem toen ik als conservator van Museum IJsselstein een tentoonstelling maakte en Feigl een installatie (‘Detour. A long and winding road to nowhere in particular’) kwam installeren in de 16e eeuwse kasteeltoren. Een kronkelende groene band die als een rups over de grond kruipt, een werk uit de collectie van Museum Voorlinden. Enthousiaste bezoekers bleven soms wel drie kwartier bij het werk staan om het te doorgronden. Hij heeft in vele (internationale) musea geëxposeerd.
Afgelopen zomer was al een voorproefje te zien in Stedelijk Museum Schiedam waar hij later dit jaar een grote expositie zal inrichten. In een grote installatie bootst Feigl een zwerm vogels na. Feigl vertelt in een filmpje meer over deze immense installatie die je met je hele lichaam ervaart. In het najaar van 2021 staat een grote tentoonstelling gepland in Stedelijk Museum Schiedam. De tekst op de website van het museum maakt mij bijzonder nieuwsgierig. Ik zet het alvast in mijn agenda!

“Nog niet eerder werd het publiek zo ondergedompeld in Feigls geknutselde wereld. Zijn installaties zijn speels en overweldigend en nu voor het eerst op zo’n grote schaal te zien in een Nederlands museum. Het Stedelijk Museum Schiedam gaf Feigl de vrije hand in één van de twee vleugels van het museum.”

Jop Visser Vorstenbosch in het oude postkantoor

Tip voor als je in Utrecht bent

Een bijzondere imposante installatie van vijf bij vijf meter is te zien in de nieuwe bibliotheek die geopend is op het Neude in Utrecht, beter bekend als het oude postkantoor.
Voor de bieb heeft kunstenaar Jop Visser Vorstenbosch een werk ontworpen dat reageert op voorbijgangers. Het ledlicht schijnt telkens anders door de lamellen en de geschilderde lagen plexiglas. Daardoor heeft het werk overal in de ruimte een andere uitstraling. Vissers Vorstenbosch wil zo de vraag stellen hoe we om moeten gaan met de eindeloze hoeveelheid informatie uit de digitale wereld. En hoe we tussen die ruis focus en nieuwe inzichten kunnen vinden.
Vissers Vorstenboch maakt niet alleen kinetische kunst maar werkt ook veel als schilder. Daarnaast is het monumentale oude postkantoor ontworpen door J.Crouwel jr. in de stijl van de Amsterdamse School zeer de moeite waard.