De muziekindustrie: gesloten wereld of kansenparadijs? – interview/jazz

Hoe vind je jouw plek in de muziekjungle?

Met haar Portugese, Spaanse en Japanse roots, en een jeugd in São Paulo, groeide Tami Toledo Matuoka op in een huis vol muziek. “Wat veel mensen niet weten, is dat Brazilië de grootste Japanse gemeenschap buiten Japan heeft.” Al op jonge leeftijd hielp ze haar familie met het organiseren van concerten, exposities en kunstevenementen. Nu, tien jaar gevestigd in Nederland, begeleidt ze artiesten in de complexe wereld van de muziek. Zo coacht ze onder andere de winnaars van Keep an Eye The Records.

Je weg vinden in de muziekwereld is geen gemakkelijke opgave, zeker niet als je net begint. Tami Toledo, coach voor muzikanten, begrijpt als geen ander hoe overweldigend die eerste stappen kunnen zijn. “Zelfs met een professioneel team om je heen ben jíj de motor die alles in beweging zet.”
“Voor veel artiesten voelt het alsof ze moeten leuren met hun muziek, alsof ze iets van anderen vragen. Maar als artiest ‘neem’ je niks. Je kunt alleen maar iets geven. Daarom zeg ik altijd: deel je muziek. Je hebt het volste recht om jouw geluid de wereld in te sturen. Er zijn altijd podia en programmeurs die op zoek zijn naar nieuwe muziek, naar iets verrassends, naar diversiteit.”

Mooi spelen is belangrijk, maar dat alleen brengt je niet verder, toch? Je moet ook weten hoe je jouw muziek verkoopt.
“Precies! Je hoeft geen expert te zijn in alles, maar het helpt enorm wat basiskennis te hebben om door de ‘muziekjungle’ te navigeren. Jonge artiesten vragen me vaak: ‘Kun je me helpen een manager te vinden?’ Als ik dan vraag waarom, zeggen ze meestal: ‘Om concerten te regelen.’ Maar dat is de taak van een boekingsagent, niet van een manager. Een ander vak. Zelfs als je straks professionals inhuurt, is het cruciaal dat je begrijpt wat zij doen en hoe ze jou vooruit helpen.”

Het is ook best lastig. De concurrentie is enorm, er zijn simpelweg meer artiesten dan podia.
“Super lastig! De muziekindustrie is een gesloten wereld. Ik krijg iedere week wel een paar keer de vraag: ‘Hoe kom ik ertussen?’ Het helpt dan enorm als iemand de weg al heeft afgelegd en je de shortcuts kan aanwijzen. Dat is precies wat ik doe als mentor: mijn kennis en netwerk delen, zodat muzikanten niet vanaf nul hoeven te beginnen.”

Geen plan B: waarom Tami alles op muziek zette

Hoe ben je zelf de muziekwereld ingerold?
“Mijn vader combineerde zijn werk als architect met muziek. Hij organiseerde samen met mijn moeder avonden vol kunst en poëzie, waar ik als kind al bij meehielp. Tijdens mijn studie communicatiewetenschap liep ik stage bij een platform dat Nederlandse en Braziliaanse artiesten met elkaar verbindt. Ik kwam voor het eerst in aanraking met de Nederlandse jazzscene. Ik ontmoette artiesten als Benjamin Herman, Han Bennink, Corrie van Binsbergen en Ernst Reijseger. Zo begon mijn avontuur in de jazz én met Nederland.
Later kreeg ik een relatie met een Nederlandse jazzmuzikant. Na een paar jaar samen in Brazilië te hebben gewoond, zijn we naar Nederland verhuisd.”

Hoe moeilijk was het om een plek te veroveren in de Nederlandse muziekscene?
“Ontzettend moeilijk. Een nieuw land, ik moest alles opnieuw uitvogelen. Maar één ding wist ik zeker: ik wilde in de muziekindustrie werken. Dit was mijn plek, hier hoorde ik thuis. Wat hielp was dat ik geen plan B had. Het móést lukken. Ik dook erin en deed álles om ervaring op te doen en de industrie te leren begrijpen: boekingen regelen, PR, marketing, grafisch ontwerp, tourmanagement, productie, zelfs fotografie. Wat nodig was, ik deed het.”

Je zingt ook, ambieer je zelf geen carrière op het podium?
“Haha, nou ik zing echt op amateurniveau. Muziek is mijn leven, maar mijn hart ligt backstage. Ik wil ervoor zorgen dat mijn artiesten relaxed en gelukkig op het podium staan – daar haal ik voldoening uit.”

“De artiest is de zon, de business de planeten eromheen”

Hoe ga jij te werk met muzikanten?
“De muziekindustrie kan overweldigend zijn – alsof je naar een wazige, ongrijpbare massa kijkt. Hoe krijg je daar grip op? Door het te visualiseren. Stel je een zonnestelsel voor: in het midden staat de zon – de artiest. Daaromheen draaien planeten die taken vertegenwoordigen zoals netwerken, boekingen en management. Als muzikant maak je deel uit van dit systeem. Of je het nu wilt of niet: de ‘business’ is er altijd. Die planeten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en houden elkaar in balans.
Het is daarom essentieel om te snappen hoe die taken in elkaar grijpen. Ik zeg altijd tegen mijn coaches: “Het lijkt veel, maar geef het tijd. Hoe vaker je naar dit systeem kijkt, hoe duidelijker het wordt. Alles grijpt in elkaar en dat ga je zien. Hoe meer je begrijpt, hoe helderder je pad wordt.”

Lees verder onder de foto(‘s)

Waar begin je?
Ik begin altijd met de vraag: wat wil je écht? Wat drijft je? Misschien heb je het Conservatorium afgerond, maar droom je stiekem van het maken van lichte muziek die mensen gewoon blij maakt. Dat eerlijk tegen jezelf toegeven is vaak al een flinke stap.
Een carrière die écht bij je past, begint met trouw blijven aan jezelf. Daarom starten we met het helder krijgen van jouw kernwaarden en overtuigingen.
Daarna komt de reality check. Mooie ideeën zijn fantastisch, maar heb je de tijd, skills en middelen om ze waar te maken? Zo niet, wat heb je nodig om daar wél te komen? Tot slot maken we een actieplan. Hoe maak je van je dromen concrete stappen? Wat of wie heb je nodig om je doelen te bereiken?Samen werken we jouw plan uit, stap voor stap, totdat het concreet en uitvoerbaar is.”

Zo klinkt de zakelijke kant van het artiestenvak ineens aantrekkelijk. Is dat waarom je de ‘Marie Kondo van productie’ wordt genoemd?
“Haha, misschien wel! Marie is goed in organiseren en weet daar ook echt plezier in te brengen. Om zo alleen over te houden wat nodig is, alleen dat wat je gelukkig maakt. Bovendien ben ik half Japans, dus die vergelijking ligt blijkbaar voor de hand!”

Omgaan met alle ‘nee’s’

Hoe ga je als artiest om met alle ‘nee’s?’
“De muziekwereld is hard. Het vraagt geduld, volharding én een dikke huid. Maar onthoud: een ‘nee’ is vaak een ‘nee voor nu’, niet voor altijd. Programmeurs passen hun programma’s voortdurend aan. Gebruik een afwijzing als moment om te reflecteren. Is dit podium op dit moment wel de juiste plek voor jouw muziek? Misschien past een kleiner podium beter bij waar je nu staat. Kun je deelnemen aan showcases? Of zijn er manieren om programmeurs persoonlijk te leren kennen?
Besef ook dat programmeurs vaak overstelpt worden met mails. Sommigen krijgen er wel honderd per dag! Ze kunnen onmogelijk alles beluisteren. De programmeur van Ronnie Scott’s in Londen vertelde dat hij vaak aanvragen krijgt van bands die nog nooit in Londen hebben opgetreden. Zonder naamsbekendheid daar, is het bijna onmogelijk om zijn zaal – die elke avond vol moet zitten om uit de kosten te komen – uit te verkopen. Zijn advies? Begin bij kleinere podia in Londen, bouw je publiek op en werk stap voor stap naar grotere locaties zoals Ronnie Scott’s.”

Honderd aanvragen per dag, de moed zakt je bij voorbaat al in de schoenen.
“Blijf vooral muziek sturen naar programmeurs! Ook al reageren ze niet altijd, veel van hen bewaren wat ze ontvangen.
Goed om te weten: bijna 80 procent van het nieuwe talent wordt door programmeurs ontdekt via persoonlijke aanbevelingen. Je moet dus opvallen en aanbevolen worden. Dat bereik je door jezelf zichtbaar te maken. Speel dus zoveel mogelijk – hoe vaker je optreedt, hoe meer mensen je zien en onthouden.”

Maar als artiest wil je toch gewoon muziek maken en dan ben zo veel tijd met al die dingen eromheen bezig.
“Ja, dat is helemaal waar. Daarom is het ook een full time job voor mij. Alle kennis die ik opdoe kan ik weer delen. Ik geef artiesten een manier om hun weg te vinden in de industrie. Een startpunt om van daaruit verder te gaan. Maar je kunt het natuurlijk ook helemaal anders doen.”

Klein budget? Begin dichtbij huis

Zou je musici aanraden hun werk zoveel mogelijk uit te besteden?
“In een perfecte wereld zou dat geweldig zijn, maar vaak is geld een ding. Daarom doen musici veel zelf. En zelfs als je mensen inhuurt is het belangrijk om je verwachtingen realistisch te houden. Vaak hoor ik opmerkingen zoals: ‘Mijn pr-agent heeft niet genoeg publiciteit geregeld,’ of: ‘De boekingsagent heeft zijn werk niet goed gedaan.’ Maar als artiest moet je ook begrijpen waar je staat in je carrière. Ben je op dit moment echt ‘boekingswaardig’? Misschien is je publiek nog te klein of ben je nog niet genoeg bekend. Een boekingsagent kan zeker een verschil maken, maar hij of zij kan geen wonderen verrichten.
Bedenk vooral: de boel leiden is niet makkelijk. Jij blijft degene die de machine draaiende moet houden. Weet je wat het werk van die mensen inhoudt? Hoeveel tijd en moeite zij erin steken? Het is geweldig als je mensen om je heen hebt die helpen, maar je moet tijd blijven investeren en aandacht blijven geven om ervoor te zorgen dat het team doet wat jij graag wilt. In the end – het is jouw carrière, het is wat jíj́ wilt.”

Heb je een tip voor beginnende musici met een klein budget?
“Begin dicht bij huis. Vaak zit er in je eigen kring iemand die meer kan dan je denkt — een vriend die goed fotografeert of een zwager met een creatieve kijk. En vooral: ga aan de slag! Door te beginnen zie je ook wat beter kan.”